του Ετιέν Μπαλιμπάρ /
Μετάφραση Τάσος Μπέτζελος
01.12.10
Περιοδικό Εκτός Γραμμής,
Τεύχος 26 / Δεκέμβριος 2010
Η ιστορικότητα και η κρίση της
μορφής-κόμμα αποτελεί έναν από τους άξονες της προβληματικής του Μπαλιμπάρ, από
τα τέλη της δεκαετίας του ’70 ήδη. Στο κείμενο που ακολουθεί, και το οποίο
αποτελεί μέρος από μια παρέμβαση του Μπαλιμπάρ στο Διεθνές Συνέδριο «Donne
Politica Utopia», που οργανώθηκε προς τιμή της Ροσάνα Ροσάντα, στο Πανεπιστήμιο
της Πάντοβα, στις 14-15 Μαΐου 2010, εξετάζεται η αντιφατική σχέση του
φεμινισμού με τον κομμουνισμό και ειδικότερα με τη μορφή-κόμμα.
Στο πρώτο μέρος της παρέμβασής
του ο Μπαλιμπάρ έχει αναφερθεί σε ορισμένα κείμενα του Αλτουσέρ, του Τρόντι και
της Ροσάντα, από τα τέλη της δεκαετίας του ’70,
αναφορικά με τον μαρξισμό, την πολιτική και τη μορφή-κόμμα. Στη συνέχεια
(πρόκειται για το απόσπασμα που δημοσιεύουμε) διερευνά την παράμετρο της
διαφοράς των φύλων σε σχέση τόσο με τη μορφή-κόμμα όσο και με την πολιτική
δράση. Ολοκληρώνοντας την παρέμβασή του, σε ένα τρίτο μέρος, ο Μπαλιμπάρ θα
υποστηρίξει ότι ο φεμινισμός αποτέλεσε (και αποτελεί) ένα συμπλήρωμα
δημοκρατικής και επαναστατικής πολιτικής για τον ιστορικό κομμουνισμό, και ότι
αυτός ακριβώς ο φεμινισμός που απορρίφθηκε από τον ιστορικό κομμουνισμό
αποτέλεσε εντούτοις ένα «ουτοπικό καταφύγιο» για τον κομμουνισμό. Με αυτήν την
έννοια, κατά τον Μπαλιμπάρ, δεν μπορεί να υπάρχει ανασυγκρότηση του
κομμουνισμού σήμερα που να μην περιλαμβάνει τον φεμινισμό: «Αν αφεθεί μόνο στον
ταξικό της καθορισμό, η προοπτική της επαναστατικής ηγεμονίας ανατρέχει
αναπόφευκτα στο φαντασιακό της καθαρότητας, ενώ η διαφορά των φύλων συνιστά ένα
υπόλειμμα μη καθαρότητας, ανθρωπολογικής, ηθικής και κοινωνικής. Επομένως, και
πολιτικής».
