Ευρωπαϊκή ολοκλήρωση η αγορά το πολιτικό και η τάξη

του Βέρνερ Μπόνεφελντ*

Το άρθρο υποστηρίζει ότι η κατηγορία κοινωνική τάξη είναι κρίσιμη για την κατανόηση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Η αντιπαλότητα μεταξύ κρατών-μελών προϋποθέτει το κοινό συμφέρον τους στην αναχαίτιση της ευρωπαϊκής εργατικής τάξης (εων) και η Οικονομική και Νομισματική Ένωση (ΟΝΕ) καθιστά πιο τεταμένη τη σχέση εξάρτησης και αντιπαλότητας μεταξύ κρατών- μελών. Η σημασία της τάξης κατανοείται άριστα από τους φιλελεύθερους διανοούμενους και λαμβάνεται υπόψη ιδίως στην άποψη του Χάγιεκ περί “διακρατικού φεντεραλισμού” (διακρατικής ομοσπονδίας).

Εισαγωγή

Η δυτικοευρωπαϊκή ολοκλήρωση αναμφίβολα συνιστά μία από τις σημαντικότερες εξελίξεις που αναδύθηκαν μέσα από τα πεδία θανάτου του Δεύτερου Παγκόσμιου Πολέμου. Συνολικά, η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση υιοθετείται ως η λύση για το ταραγμένο παρελθόν της Ευρώπης που είδε τρεις γερμανο-γαλλικούς πολέμους μέσα σε 70 χρόνια. Αυτό φαίνεται να θέτει την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση πέραν της κριτικής – και πράγματι, με ελάχιστες εξαιρέσεις, οι απολογισμοί περί της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης ισοδυναμούν, στην καλύτερη περίπτωση, με περιγραφικές ή υψιπετείς δημοσιογραφικές ερμηνείες της “ευρωπαϊκής πραγματικότητας”. Αν κανείς υιοθετούσε αυτές τις αφηγήσεις , θα έπρεπε να συμπεράνει ότι οι Ευρωπαίοι εργαζόμενοι δεν έχουν παρουσία σ΄ αυτή την πραγματικότητα, Οι Ευρωπαίοι εργαζόμενοι εντυπωσιάζουν με την απουσία τους.

ΟΝΕ και Ταξική Πάλη

ΟΝΕ ΚΑΙ ΤΑΞΙΚΗ ΠΑΛΗ [1]

Werner Bonefeld 

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Οι ακόλουθες τέσσερις προτάσεις συνοψίζουν το  κύριο επιχείρημα του κειμένου. Η εισαγωγή καταλήγει σε μια σχετικά συμβατική διαπίστωση πάνω στην ΟΝΕ εν είδη περίληψης.

1)  «Το χρήμα δεν είναι πράγμα, αλλά κοινωνική σχέση» (Marx, 1977)

2)  «Η εξουσία την οποία ασκεί κάθε άτομο πάνω στη δραστηριότητα των άλλων ή πάνω στο συνολικό κοινωνικό πλούτο ενυπάρχει σε αυτό υπό τη μορφή της κατοχής ανταλλακτικής αξίας, χρήματος. Το άτομο φέρει την κοινωνική εξουσία, καθώς και τον δεσμό του με την υπόλοιπη κοινωνία, μέσα στην τσέπη του» (Marx, 1977)

3)  «Αν και η πολιτική συγκρότηση του κράτους πραγματοποιείται σε εθνική βάση, ο ταξικός του χαρακτήρας δεν ορίζεται με εθνικούς όρους, ο καπιταλιστικός νόμος της ιδιοκτησίας και της σύμβασης υπερβαίνει τα εθνικά νομικά συστήματα και το παγκόσμιο χρήμα υπερβαίνει τα εθνικά νομίσματα» (Clarke, 1992)

4)  Η ΟΝΕ εστιάζει την προσαρμογή σε «δύο κύρια κανάλια: α) η εργασία μπορεί να μεταναστεύσει, β) οι μισθοί μπορούν να αλλάξουν». (Currie, 2000)