ΟΙ ΛΟΓΙΣΤΙΚΟΙ ΧΕΙΡΙΣΜΟΙ ΣΤΙΣ ΤΡΑΠΕΖΕΣ ΚΑΙ ΠΩΣ ΚΑΤΑΡΓΟΥΝ ΤΟΥΣ ΚΑΝΟΝΕΣ ΤΟΥ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΥ

Της ΚΕΡΑΣΙΝΑΣ ΡΑΥΤΟΠΟΥΛΟΥ*

Το σήριαλ της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών που παρακολουθούμε μήνες τώρα - επί κυβερνήσεων Βενιζέλου, Παπαδήμου και Πικραμένου και ολοκληρώνεται από την τρικομματική - φθάνει σε οριακό και δύσκολο σημείο με την ανάγκη ψήφισης του σχετικού νόμου.

Το σχέδιο νόμου που κατατέθηκε δεν προέκυψε από την μελέτη της στρατηγικής και των δεδομένων στο τραπεζικό σύστημα και «εν πάσει περιπτώσει» δεν έχει ληφθεί υπόψη ούτε και η ανάγκη τήρησης των βασικών κανόνων του καπιταλισμού. Για παράδειγμα ο καπιταλισμός θεωρεί βασική προϋπόθεση την διατήρηση της κερδοφορίας έτσι ώστε να είναι εφικτή η συσσώρευση πλούτου. Στο σχέδιο νόμου όμως που κατατέθηκε αυτό που προβλέπονταν από τον προηγούμενο νόμο 3864 (για την ίδρυση του ΤΧΠΣ) τώρα καταργείται και αντικαθίσταται η λέξη «κερδοφορία» από τη «βιωσιμότητα». Το τραγελαφικό είναι ότι η εξαφάνιση της Αγροτικής και η σκοπούμενη πώληση του ΤΤ απέβλεπε στα τριετή business plans, που ήδη είχαν εγκριθεί (για την Αγροτική επίσημα από την τροϊκα) ως βιώσιμα.

Το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΠΣ) δεσμεύτηκε προκαταβολικά με την ΠΝΠ της 19^ης Απριλίου του 2012 να ανακεφαλαιοποιήσει (μόνο) τις τέσσερις μεγάλες ιδιωτικές τράπεζες της χώρας (Εθνική, Eurobank, Alpha, Πειραιώς). Αυτές, βαπτίστηκαν ως δήθεν «συστημικές», δηλαδή ότι επιβάλλεται η διάσωσή τους, επειδή θα προκαλέσουν κατάρρευση του τραπεζικού συστήματος. Η απόφαση αυτή λήφθηκε μέσα από αδιαφανείς διαδικασίες και μυστικές συνεννοήσεις με την Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ).   Χωρίς να έχουν κατατεθεί επίσημα (και άρα χωρίς να έχουν εγκριθεί) σχέδια βιωσιμότητας, όπως το εγκεκριμένο από την Ε.Ε. σχέδιο της Αγροτικής, για να ξέρουμε αν είναι οι παραπάνω τέσσερις τράπεζες είναι βιώσιμες. Και χωρίς  φυσικά να έχει υπολογιστεί το κόστος διάσωσής τους και να έχει συγκριθεί με τα διάφορα σενάρια για το τραπεζικό σύστημα.

Όσο για τις υπόλοιπες τράπεζες; ε, αυτές όλο και κάτι θα βρεθεί βρε παιδιά ..ίσως μια συγχώνευση, ένα χάρισμα σε κάποιον που θα μας υποδείξουν οι φίλοι μας οι Ευρωπαίοι για να δείξουμε ότι είμαστε καλά παιδιά και υπάκουα και να δουν θετικά την αίτησή μας για επιμήκυνση του σχοινιού που θα μας κρεμάσουν… Και όλα αυτά επειδή τα χρήματα από το ΤΧΠΣ δεν φθάνουν να δώσουμε και στις υπόλοιπες τράπεζες, ήδη έχουν εξαντληθεί από την Πειραιώς, που δώσαμε ένα επιπλέον δωράκι 7 δις μια και μας απάλλαξε από το καρκίνωμα της Αγροτικής…

Έτσι, οι τέσσερις μεγάλες ιδιωτικές τράπεζες της χώρας έλαβαν τον Απρίλιο τα πολυπόθητα πιστοποιητικά των ορκωτών ελεγκτών, «καθαρά» από επιφυλάξεις για τη συνέχιση της ύπαρξής τους (going concern) και τις τεράστιες αβεβαιότητες για την οικονομική τους κατάσταση και στη συνέχεια εκταμίευσαν τις πρώτες δόσεις από το ΤΧΠΣ.

Έχουμε εδώ την πρώτη καταφανή κατάργηση κανόνα του καπιταλισμού: τη λειτουργία της ελεύθερης αγοράς, αφού με κρατική παρέμβαση και αδιαφανείς χειρισμούς βαπτίστηκαν βιώσιμες κάποιες τράπεζες χωρίς ούτε καν να καταθέσουν μελέτες βιωσιμότητας ενώ η Αγροτική που διέθετε εγκριμένο σχέδιο βιωσιμότητας εξαφανίστηκε από τον τραπεζικό χάρτη. Μη ξεχνάμε βέβαια και το ΤΤ που οδεύει προς την ίδια κατεύθυνση με την Αγροτική.

Έτσι λοιπόν όλοι είναι ευχαριστημένοι που διασώθηκε το τραπεζικό σύστημα και τώρα οι 4 μεγάλες τράπεζες θα διασώσουν και τις υπόλοιπες (αφού τις θέσουν υπό ομηρία) και θα διοχετεύσουν και ρευστότητα στην οικονομία !!

Πως θα το καταφέρουν αυτό, ενώ τα ανοίγματά τους στην ΕΚΤ φθάνουν σε δυσθεώρητα επίπεδα, είναι απορίας άξιον. Με οφειλές περίπου 115 – 130 δις ευρώ, προς την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) και τον μηχανισμό παροχής ρευστότητας της Τράπεζας της Ελλάδος (ELA), δεν θα μπορούν να τα βγάλουν πέρα με τη δική τους ρευστότητα, όχι να χρηματοδοτούν και την ελληνική οικονομία… Και να σκεφτεί κανείς ότι το 92 % του συνολικού ανοίγματος του ελληνικού τραπεζικού συστήματος στην ΕΚΤ και στον ELA ανήκει στις 4 μεγάλες βιώσιμες τράπεζες, ενώ η Αγροτική και το ΤΤ είχαν μόνο 6 δις άνοιγμα!! Δηλαδή οι μη βιώσιμες τράπεζες είχαν τη δυνατότητα να χρηματοδοτούν επιχειρήσεις ακόμη και μέσα στη δύσκολη αυτή οικονομική συγκυρία.

Το παραπάνω αποτελεί νέα κατάργηση βασικού κανόνα του καπιταλισμού : να μη χρηματοδοτείται μη βιώσιμη επιχείρηση επειδή θα είναι σαν να ρίχνεις χρήματα «σε βαρέλι δίχως πάτο».

Πιστεύει κανείς, ύστερα από όλα αυτά, ότι οι τέσσερις μεγάλες τράπεζες που (αυθαίρετα) προτιμήθηκαν να ανακεφαλαιοποιηθούν, θα ρίξουν χρήμα στην οικονομία; Νομίζω κανένας δεν το πιστεύει.

Πιστεύει κανείς ότι έτσι λειτουργεί η «ελεύθερη αγορά»;; Νομίζω όχι. Και άλλος κανόνας του καπιταλισμού καταργείται λοιπόν.

Ας πάμε και στον υγιή ανταγωνισμό ! Το Κράτος να παρεμβαίνει στην αγορά, νοθεύοντας τον ανταγωνισμό, για την ενίσχυση των ιδιωτικών τραπεζών και όχι των κρατικών. Οι κρατικές δεν απαιτούν άλλη χρηματοδότηση εκτός από τη ζημιά από το κούρεμα των κρατικών ομολόγων και μπορούν να «σταθούν» χωρίς άλλη χρηματοδότηση σε αντίθεση με τις ιδιωτικές, που χρειάζονται γενναίες ενέσεις ρευστότητας και ανακεφαλαιοποίησης για καλύψουν και τις μαύρες τρύπες των επισφαλειών τους. Έτσι οι κρατικές πλήττονται από τον αθέμιτο ανταγωνισμό και όχι οι ιδιωτικές.

Αντί δηλαδή για την πλήρη κατάργηση του κρατικού προστατευτισμού, που επιβάλλει η «ελεύθερη αγορά», ο κρατικός προστατευτισμός και παρεμβατισμός επανέρχεται όχι υπέρ των κρατικών τραπεζών αλλά υπέρ των ιδιωτικών καρτέλ.

Ο παραλογισμός δεν σταματάει εδώ. Προχωράμε στην «ιδιωτική πρωτοβουλία» δηλαδή στην συμμετοχή του ιδιωτικού κεφαλαίου στην ανακεφαλαιοποίηση. Εδώ επιχειρείται να γίνουν αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου των τραπεζών χωρίς οι τραπεζίτες να βάλουν τίποτε ως συμμετοχή !

Εξ’ ου και το σχέδιο νόμου για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και την επικύρωση όλων των Πράξεων Νομοθετικού Περιεχομένου που έχουν εκδοθεί των κυβερνήσεων Βενιζέλου, Παπαδήμου, Πικραμένου και όχι μόνο. Επιχειρείται η νομιμοποίηση όλων των ενεργειών, που έχουν γίνει χωρίς νομοθετική κάλυψη, ακόμη και η επιλογή ως βιώσιμων των 4 τραπεζών χωρίς αποδεικτικά στοιχεία, καθώς επίσης και η μη τήρηση των προθεσμιών που δίνουν οι νόμοι για δημοσίευση οικονομικών καταστάσεων, όχι μόνο του παρελθόντος αλλά δίνεται η ευχέρεια στον Υπουργό Οικονομικών να καταστρατηγεί το νόμο και μελλοντικά!! Πού ακούστηκε αυτό.

Εδώ λοιπόν επιχειρείται η εκ των υστέρων κάλυψη των ατασθαλιών και καταστρατηγήσεων του νόμου με μόνη δικαιολογία τη «διευκόλυνση της κεφαλαιακής ενίσχυσης των πιστωτικών ιδρυμάτων χάριν της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας»!!

Θυμίζει έντονα τη γνωστή τακτική να χτίζουμε πρώτα τα σπίτια και μετά να βάζουμε τα θεμέλια, τους δρόμους, τα δίκτυα ύδρευσης κ.λ.π. Γενικότερα με τη βιασύνη και προχειρότητα  που χαρακτηρίζει τους κυβερνώντες, να ενεργούν πρώτα και μετά να καλύπτουν νομοθετικά τα πεπραγμένα τους, θα μας ζητούν σε λίγο να επικυρώνουμε και την ταφόπλακα που θα μας σκεπάσει.

Έτσι λοιπόν διασώζονται οι χρεωκοπημένοι μεγαλοτραπεζίτες και διατηρούν την ιδιοκτησία των τραπεζών που εξακολουθούν να υπάρχουν και να λειτουργούν μόνο χάρη στον πακτωλό δημοσίου χρήματος, που έχουν λάβει από την αρχή της κρίσης.

Εξαιρούνται από όλη αυτή τη διαδικασία οι κρατικού ενδιαφέροντος τράπεζες, που ανήκουν στο Κράτος στους ίδιους τους Έλληνες φορολογούμενους που πληρώνουν το λογαριασμό.

Αυτό παραβιάζει κάθε έννοια καπιταλισμού, δηλαδή να ανακεφαλαιοποιούνται οι ιδιωτικές τράπεζες που χρεωκόπησαν με δική τους ευθύνη, λόγω της υπερβολικής τους έκθεσης στα κρατικά ομόλογα και στην σπάταλη τακτική τους να χρηματοδοτούν επικίνδυνες επιλογές για σκοπούς κερδοφορίας/κερδοσκοπίας και να μην ανακεφαλαιοποιούνται οι κρατικές τράπεζες, που δεν φορτώθηκαν τα ομόλογα από επιλογή αλλά εξαναγκάστηκαν απ’ το Κράτος. Και οι οποίες στη συνέχεια κουρεύτηκαν, χωρίς δημοσιονομικό όφελος για τη χώρα, αφού τα λεφτά αυτά το Ελληνικό Κράτος τα χρώσταγε στον εαυτό του και οι τόκοι που πλήρωνε επέστρεφαν πίσω σ’ αυτό.

Και τώρα έρχονται με το νομοσχέδιο αυτό να επικυρώσουν τις αποφάσεις και τις ενέργειες που έκαναν εις βάρος των Ελλήνων φορολογουμένων στερώντας μας τη δημόσια περιουσία.

Είναι καιρός να βροντοφωνάξουμε σε όλους ότι όλες οι τράπεζες ανήκουν στους Ελληνες φορολογούμενους και πρέπει να τεθούν στην υπηρεσία του ελληνικού λαού και της ελληνικής οικονομίας.

Είναι καιρός να διεκδικήσουμε ένα ελληνικό τραπεζικό σύστημα, κατά το πρόσφατο παράδειγμα της Σερβικής Βουλής, και να εκδιώξουμε τους τραπεζίτες, που περιχαρείς βλέπουν όχι μόνο να διασώζονται αλλά να τους δίνεται η ευκαιρία να κερδοσκοπήσουν πάλι στις πλάτες των εργαζομένων, που απογυμνωμένοι από κάθε εργασιακό ή ασφαλιστικό δικαίωμα βυθίζονται ολοένα και περισσότερο στην απελπισία και στη ζητιανιά.

Το σχέδιο νόμου πρέπει να καταγγελθεί και να ζητηθεί να αντικατασταθεί με νέο, που θα θέτει τις τράπεζες υπό εθνικό και δημόσιο έλεγχο (εθνικοποίηση τραπεζικού συστήματος) και θα θέτει υγιείς όρους για τη συνέχιση της τραπεζικής λειτουργίας.

Οι χρηματοδοτήσεις, που έχουν δοθεί, πρέπει να διασφαλιστεί ότι θα διοχετευθούν στην οικονομία και ότι κανείς εργαζόμενος στις υπό ανακεφαλαιοποίηση τράπεζες δεν θα απολυθεί.

Να ασκηθεί έλεγχος στις τοποθετήσεις των τραπεζών έτσι ώστε να διοχετευθούν πόροι στην ανάπτυξη και στη στήριξη της ελληνικής οικονομίας.

Να τηρηθούν όλες οι νόμιμες δεσμεύσεις των τραπεζών και ως προς τις προθεσμίες δημοσίευσης των οικονομικών καταστάσεων.

Να επανακτηθεί ο πλήρης έλεγχος του ΤΧΠΣ που διαχειρίζεται την περιουσία του Ελληνικού δημοσίου χωρίς όμως να δέχεται κανένα έλεγχο εκτός από τον έλεγχο της Τράπεζας της Ελλάδος που ως αυτοκράτορας αποφασίζει κάτω από διατάξεις της ΕΚΤ.

Να απαιτηθεί να κουρευτούν και τα ομόλογα της ΕΚΤ που κερδοσκοπεί εις βάρος του πτωχευμένου ελληνικού δημοσίου.

*Η Κερασίνα Ραυτοπούλου είναι τέως διευθυντικό στέλεχος της ΑΤΕ

ΔΕΥΤΕΡΑ 27 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2012