ΟΙ ΑΝΤΙΜΝΗΜΟΝΙΑΚΕΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ ΝΑ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΤΟΥΝ ΓΙΑ ΕΞΟΔΟ ΑΠΟ ΤΟ ΕΥΡΩ

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΟΥ ΣΤΑΘΗ ΚΟΥΒΕΛΑΚΗ ΣΤΟΝ ΑΠΟΣΤΟΛΟ ΖΩΗ*

1. Πού βαδίζει πλέον η οικονομία της χώρας; Θα παραμείνει στην ευρωζώνη;

Η απάντηση στην πρώτη ερώτησή σας είναι απόλυτα προφανής: στον όλεθρο. Αυτό που συμβαίνει στη χώρα είναι χωρίς προηγούμενο για οποιαδήποτε δυτικοευρωπαϊκή χώρα εκτός συνθηκών πολεμικής σύρραξης εδώ και πάνω από αιώνα. Θυμίζω ότι στη μεγάλη κρίση του Μεσοπόλεμου μόλις δύο χώρες, η Γερμανία και οι ΗΠΑ, είχαν συρρίκνωση άνω του 20% της οικονομίας τους, η Ελλάδα το έχει ήδη ξεπεράσει και δεν έχει πιάσει πάτο αν δεν ανατραπούν σύντομα οι ακολουθούμενες πολιτικές. Το νέο πακέτο περικοπών σε μια στιγμή που η ύφεση τρέχει με ρυθμούς 7% το χρόνο είναι καθαρή τρέλλα.

Η απάντηση στη δεύτερη ερώτησή σας είναι πιο σύνθετη: όχι σε ότι αφορά την παραμονή της Ελλάδας στην ευρωζώνη, κατά τη γνώμη μου αυτό έχει ήδη κριθεί, η έξοδος είναι απλά θέμα χρόνου, αλλά σε ότι αφορά συνολικότερα τη βιωσιμότητα της ευρωζώνης. Ας ρίξουμε μια ματιά στο τι συμβαίνει στις άλλες χώρες: η Πορτογαλία και η Ιρλανδία είναι ήδη στο μονοπάτι των Μνημονίων, με τα γνωστά αποτελέσματα. Ακολουθεί η Ισπανία, η 4η οικονομία της Ευρώπης, και κατόπιν η Ιταλία. Συνολικά η οικονομία της ευρωζώνης είναι σε υποχώρηση, μόνο η Γερμανία και κάποιες μικρότερες χώρες του Βορρά έχουν μια περιορισμένη ανάπτυξη. Το συμπέρασμα που προκύπτει αβίαστα είναι απλό: η δομή της ευρωζώνης δημιουργεί εντεινόμενη πολώση μεταξύ των χωρών του κέντρου και των χωρών της περιφέρειας λόγω αποκλίσεων σε ανταγωνιστότητα. Για τις χώρες της περιφέρειας το ευρώ ήδη λειτουργεί εδώ και χρόνια ως ξένο νόμισμα, δηλαδή ως νόμισμα προφανώς υπερτιμημένο και χωρίς δυνατότητα αλλαγής της ισοτιμίας του σε εθνικό επίπεδο. Αυτός είναι ο βαθύτερος λόγος που δημιουργεί την υπερχρέωση της περιφέρειας και τις φυγόκεντρες τάσεις που οδηγούν με μαθηματική ακρίβεια στο σπάσιμο της ευρωζώνης όπως υφίσταται σήμερα. Το ερώτημα λοιπόν είναι αν η έξοδος της Ελλάδας θα αποτελέσει και τον απαρχή ενός ντόμινο που θα σημάνει και το τέλος του ευρώ. Αυτός είναι και ο βασικός λόγος για τον οποίο, παρά τις απειλές και τους εκβιασμούς, κανείς δεν έχει αποφασίσει την αποπομπή της Ελλάδας από το ευρώ όσο βέβαια θα εξακολουθούν να τηρούνται οι μνημονιακές δεσμεύσεις.

2. Γιατί όμως εκτιμάτε πως η έξοδος συγκεκριμένα της Ελλάδας έχει ήδη κριθεί;

Γιατί το δόγμα του σοκ που εφαρμόζεται στην Ελλάδα εδώ και πάνω από δύο χρόνια έχει αποτελειώσει τον ασθενή, κάτι που ήταν ευθύς εξ'αρχής απόλυτα προβλέψιμο. Κάθε νέο πακέτο βάρβαρων μέτρων βυθίζει ακόμη περισσότερο την οικονομία στην ύφεση και διαλύει κράτος και κοινωνία απομακρύνοντας ακόμη περισσότερο κάθε προοπτική ανάκαμψης. Η αναχρηματοδότηση του χρέους που προβλέπουν τα Μνημόνια καθίσταται ανεπαρκής και οδηγεί κάθε τόσο σε νέα πακέτα υποτιθέμενης «βοήθειας» και σε νέα Μνημόνια. Κάποια στιγμή αυτός το εφιαλτικό σπιράλ θα σπάσει, είτε γιατί κάποιο μέτρο δεν θα περάσει ακόμη και από μια μνημονιακή κυβέρνηση όπως η σημερινή είτε γιατί ο λαός θα φέρει στην εξουσία αριστερή κυβέρνηση με κορμό τον Σύριζα, που θα ακυρώσει συνολικά τα Μνημόνια. Σε κάθε περίπτωση, η χώρα οδηγείται σε στάση πληρωμών. Ολοι ξέρουν εξ'άλλου ότι το χρέος της Ελλάδας δεν μπορεί να αποπληρωθεί.

3. Τότε όμως γιατί παρατείνεται αυτό το μαρτύριο;

Το μαρτύριο παρατείνεται κατ'αρχήν για να προστατευθούν τα συμφέροντα των δανειστών, που αυτή τη στιγμή, μετά το κούρεμα και το Psi του περασμένου Μάρτη, είναι ευρωπαϊκοί θεσμοί. Το διακύβευμα είναι όμως πολύ ευρύτερο. Το ελληνικό χρέος είναι λιγότερο από το 3% του ευρωπαϊκού αλλά αποτελεί κρίσιμο πεδίο δοκιμασίας για όλη την τερατώδη μηχανή βίαιας απόσπασης και μεταφοράς πλούτου σε βάρος των λαών που έχει στηθεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο διαμέσου της χρεοκρατίας. Οι μεγάλοι κερδισμένοι είναι βέβαια οι τραπεζίτες και γενικότερα το χρηματιστικό κεφάλαιο στα μέτρου του οποίου είναι κομμένο και ραμμένο το ευρώ.
Πέραν από την εξυπηρέτηση των συμφερόντων των δανειστών, τα Μημόνια έχουν ένα διπλό, συμπληρωματικό ως προς τον προηγούμενο, στόχο: το ξεπούλημα όσο-όσο ότι έχει απομένει από δημόσιο αγαθό και την κατεδάφιση κοινωνικών δικαιωμάτων και κατακτήσεων ενός αιώνα. Πρόκειται με δυό λόγια για ένα συνδυασμό νεοαποικιοποίησης της χώρας και αδυσώπητης ταξικής εκδίκησης. Εξ'ου και το μίσος όλων των υπερασπιστών του συστήματος ενάντια στη Μεταπολίτευση, που , με όλα της τα όρια, αντιπροσωπεύει ακριβώς εκείνη την ιστορική στιγμή όπου τέθηκε υπό αίρεση το μετεμφυλιακό καθεστώς υποτέλειας και πολτοποίησης των εργατικών και λαϊκών στρωμάτων.

4. Ποιό είναι το ζητούμενο τελικά; Η παραμονή στο ευρώ με κάθε κόστος, ειδικότερα για τα λαϊκά στρώματα που βλέπουμε να οδηγούνται σε ολοκληρωτική εξαθλίωση;

Ας κοιτάξουμε τι λέει κάποιος που δεν μπορεί εύκολα να κατηγορηθεί για «αντιευρωπαϊσμό», «λαϊκισμό» και όλα τα συμπαρομαρτούντα. Ο Αντώνης Καρακούσης έγραψε λοιπόν στο Βήμα στις 3 Αυγούστου τα εξής: «Το τίμημα παραμονής στο ευρώ δεν μπορεί να είναι απεριόριστο, γιατί απλούστατα δεν θα είναι ανεκτό από την κοινωνία, από τους πολίτες, από την ίδια την χώρα εντέλει. Τι να το κάνεις το ευρώ, αν έχεις μια χώρα νεκρή, μια κοινωνία τελειωμένη και ένα λαό χωρίς ελπίδα; Από ένα σημείο και πέρα είναι ζήτημα ύπαρξης και αξιοπρέπειας». Το ζήτημα είναι ποιά θα είναι η πολιτική δύναμη που θα αναλάβει την ευθύνη του μεγάλου άλματος που θα απαιτηθεί όταν σπάσει με τον ένα ή τον άλλο τρόπο το Μνημονιακό πλαίσιο. Οταμ θα έρθει δηλαδή η ώρα της στάση πληρωμών προς τους δανειστές, θυμίζω εδώ ότι πάνω από γύρω στο 95% των χρημάτων που καταβάλλονται στην Ελλάδα πάνε στην αποπληρωμή του χρέους, και η συνεπακόλουθη έξοδος από την ευρωζώνη. Αλλά ο λαός έχει ήδη δώσει την απάντηση σ'αυτό το ερώτημα: από τη σκοπιά των λαϊκών συμφερόντων, μόνη προοπτική είναι μια αριστερή κυβέρνηση, στη βάση της συνεργασίας όλων των προοδευτικών δυνάμεων που κινούνται στην κατεύθυνση της αντιμνημονιακής ανατροπής. Αν αποτύχει μια τέτοια προσπάθεια, η ολόενα και πιο ραγδαία κοινωνική αλλά και πολιτική αποσύνθεση θα καταλήξει σε εφιαλτικές λύσεις σαν κι αυτές που προωθεί η Χρυσή Αυγή. Το έχουμε δει και στο παρελθόν: η κατάσταση επιβάλλει ριζοσπαστικές λύσεις. Αν δεν σταθεί στο ύψος των περιστάσεων η Αριστερά, τότε ο δρόμος είναι ανοιχτός για τον κίβδηλο, καθ'ότι παντελώς ανώδυνο για το σύστημα, ριζοσπαστισμό της φασιστικής ακροδεξιάς.

5. Ναι αλλά ο Σύριζα, που είναι αξιωματική αντιπολίτευση, λέει πως δεν θέλει την έξοδο από το ευρώ και το ΚΚΕ, που είναι η άλλη δύναμη της αριστεράς, δεν θέλει να ακούσει για συμμετοχή ή ακόμη και για στήριξη αριστερής κυβέρνησης.

Κοιτάξτε, ο Σύριζα, του οποίου είμαι μέλος και είχα την τιμή να είμαι να εκπροσωπήσω ως υποψήφιος στο ψηφοδέλτιο Επικρατείας στις δύο τελευταίες εκλογικές αναμετρήσεις, δεν θέλει την έξοδο από την ευρωζώνη, θέλει όμως την ακύρωση των Μνημονίων. Εχει επίσης καταστήσει σαφές, και δεν αναφέρομαι μόνο στις τελευταίες δηλώσεις του Λαφαζάνη ή του Στρατούλη αλλά στο το τι είχε πει ο Αλέξης Τσίπρας στην συνέντευξή του στη ΝΕΤ τον Ιούνη, λίγες μόνο μέρες πριν τις εκλογές, ότι το ευρώ δεν είναι φετίχ και ότι δεν έχει νόημα αν έχουμε μισθούς και συντάξεις Αφρικής. Αυτά που έγραψε προ μηνός και ο Καρακούσης δηλαδή. Μπορεί λοιπόν να μην είναι στόχος, αλλά η έξοδος από το ευρώ θα προκύψει από τη διαδικασία ρήξης με το μνημονιακό πλαίσιο, κάτι που θα γίνει εξ΄άλλου ούτως ή άλλως κάποια στιγμή, αλλά με πολύ δυσμενείς όρους για τα λαϊκά στρώματα, ακόμη και από μια κυβέρνηση προσδεδεμένη στο τροϊκανό άρμα όπως η σημερινή, πολύ απλά γιατί η κοινωνία δεν αντέχει άλλο. Αυτό που πρέπει να ξεκαθαριστεί είναι ότι ένα τέτοιο ενδεχόμενο συνεπάγεται βεβαίως δυσκολίες, που είναι όμως αντιμετωπίσιμες από μια κυβέρνηση με φιλολαϊκό προσανατολισμό, και που σε καμμιά περίπτωση δεν είναι μεγαλύτερες από το μαρτύριο που υφίσταται εδώ και χρόνια η πλατειά πλειοψηφία της κοινωνίας. Καλό θα είναι λοιπόν οι αντιμνημονιακές δυνάμεις να προετοιμάζονται από τώρα, με συγκεκριμένες προτάσεις και επεξεργασίες, για αυτό το ενδεχόμενο.
Οσο για το ΚΚΕ, που εκφράζει σημαντικό και μαχητικό κομμάτι του λαϊκού κινήματος, η άρνηση οποιασδήποτε συμμαχίας με την υπόλοιπη Αριστερά του στοίχισε ήδη σχεδόν τη μισό εκλογικό του ποσοστό. Αν εμμείνει σ'αυτό το δρόμο, τότε θα περιθωριοποιηθεί περαιτέρω, κάτι που θα αποτελούσε εξαιρετικά αρνητική εξέλιξη συνολικά για την Αριστερά και για την λαϊκή υπόθεση. Πιστεύω όμως ότι θα υπάρξουν διεργασίες σ'αυτό το χώρο που, σε συνδυασμό με την τρομακτική πίεση της συγκυρίας και της βάσης της κοινωνίας, θα οδηγήσουν στην υπέρβαση της αδιέξοδης και επιζήμιας στάσης που έχει τηρήσει ως τώρα η ηγεσία αυτού του κόμματος.

6. Τι πρέπει να γίνει ή υπάρχει λύση και μάλιστα άμεση σε αυτό το τραγικό αδιέξοδο; Πού οδηγούν οι εξελίξεις;

Λύση είναι να συντομευθεί όσο γίνεται περισσότερο ο βίος αυτής της κυβέρνησης πρωτού ολοκληρωθεί η συντελούμενη καταστροφή. Κάτι τέτοιο απαιτεί συνδυασμό λαϊκής κινητοποίησης και πολιτικής πίεσης σε αντιμνημονιακή προοδευτική κατεύθυνση. Αυτός ο συνδυασμός είναι που θα ανοίξει το δρόμο στην αριστερή κυβέρνηση και, το κυριότερο, που θα της επιτρέψει να σταθεί στα πόδια της και να προχωρήσει παρά τον απηνή πόλεμο που θα εξαπολύσουν εναντίον της τα κυρίαρχα συμφέροντα εντός και εκτός της χώρας. Στην ημερεσία διάταξη βρίσκεται σήμερα η ευρύτερη λαϊκή συσπείρωση, πρωτ'απ'όλα για την ίδια την επιβίωση της πλατειάς κοινωνικής πλειοψηφίας με όρους αξιοπρέπειας. Αυτό σημαίνει ποιοτικό άλμα στα δίκτυα αλληλεγγύης που ήδη υπάρχουν και που αποτελούν τη βάση κάθε περαιτέρω κινητοποίησης και συλλογικής προσπάθειας. Σημαίνει επίσης αγώνα μέχρις εσχάτων για την ανατροπή σε προοδευτική κατεύθυνση της μνημονιακής και τροϊκανής τυρρανίας. Σημαίνει τέλος και ενότητα των πολιτικών δυνάμεων που συμμερίζονται αυτόν τον βασικό στόχο. Κανένας φορέας, ακόμη και ο Σύριζα που αποτελεί σήμερα, διόλου τυχαία βέβαια, τον κορμό των αντιμνημονιακών δυνάμεων, δεν επαρκεί από μόνος του για κάτι τέτοιο. Χρειάζεται ένα ευρύτερο κοινωνικό και πολιτικό μέτωπο. Σε τελευταία ανάλυση, η χειραφέτηση του λαού θα είναι, και δεν μπορεί παρά να είναι το έργο του ίδιου του αγωνιζόμενου λαού.

*Η συνέντευξη του Στ. Κουβελάκη στον Απ. Ζώη δημοσιεύθηκε την Κυριακή 16 Σεπτεμβρίου 2012 στην εφημερίδα «Ελευθερία» της Λάρισας.