Προϋπολογισμός 2013 και επικαιροποιημένο μεσοπρόθεσμο Χαριστική βολή στην ελληνική κοινωνία και οικονομία

Παρασκευή, 02 Νοέμβριος 2012 13:20

Η Αυτόνομη Παρέμβαση παραθέτει κείμενο του Γιώργου Κουτσούκου για τον προϋπολογισμό του 2013. Το κείμενο είναι μια πρώτη δουλειά και θα ακολουθήσει εκτενέστερη επεξεργασία.

Μόνο ως «δολοφονικό» σχέδιο κατεδάφισης της ελληνικής κοινωνίας βραχυπρόθεσμα, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα μπορεί να χαρακτηριστεί ο προϋπολογισμός του 2013 και το επικαιροποιημένο μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα. Τα συνολικά μέτρα, ύψους 18,9 δις ευρώ (!) δεν έχουν προηγούμενο, όχι μόνο για την μεταπολεμική ιστορία της χώρας αλλά και για την μεταπολεμική ιστορία του λεγόμενου δυτικού κόσμου. 

Η συνολική απώλεια του ΑΕΠ θα είναι 24,5% σε 6 χρόνια σύμφωνα με τον προϋπολογισμό, η ύφεση 4,5% και ανεργία στο 22,8% το 2013. Όμως, μόνο και μόνο από το ποσοστό της ανεργίας που προβλέπεται μπορούμε να συμπεράνουμε ότι – εκτός των άλλων – ο προϋπολογισμός του 2013 βρίσκεται κυριολεκτικά «στον αέρα». Η πρόβλεψη του ΙΝΕ-ΓΣΕΕ για πραγματική ανεργία 34% το 2013 καταδεικνύει ότι και η ύφεση θα είναι μεγαλύτερη και ότι οι στόχοι του προϋπολογισμού είναι παντελώς ανέφικτοι. Μια διαφορά της εκτίμησης του ποσοστού ανεργίας άνω των 11 μονάδων (34-22,8) καθιστά μαθηματικά βέβαιο τον εκτροχιασμό της εκτέλεσης του προϋπολογισμού, αφού θα «βυθιστούν» τα δημόσια έσοδα και θα βρεθούν εκτός στόχων οι δαπάνες.

Αναλυτικότερα, τα μέτρα της τετραετίας 2013-2016 είναι 18,9 δις ευρώ. Από αυτά τα 9,4 δις ευρώ έρχονται το 2013 (αντί για 9,2 δις ευρώ που αρχικά προβλεπόταν). Ακόμη 4,2 δις ευρώ προσδιορίζονται για το 2014 και τα υπόλοιπα 529 εκατ ευρώ και 155 εκατ ευρώ την δεύτερη διετία καθώς και τα λεγόμενα μη προσδιορισμένα μέτρα-«μαξιλαράκι» του μεσοπρόθεσμου.

Το αποτέλεσμα όλων αυτών θα είναι οριακό πρωτογενές πλεόνασμα το 2013 ύψους 748 εκατ. ευρώ (0,4% του ΑΕΠ), ενώ το έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης (μαζί με τόκους) διαμορφώνεται στα 9,4 δισ. ευρώ το 2013. Τα φορολογικά έσοδα αναμένεται να μειωθούν κατά 5,6% και οι πρωτογενείς δαπάνες να περισταλούν κατά 6,2%. Το σύνολο των δαπανών του τακτικού προϋπολογισμού, πλην χρεολυσίων, αναμένεται να μειωθεί κατά 9,8%.

Η ύφεση το 2012 εκτιμάται πλέον στο 6,5% του ΑΕΠ. Η πτώση στην ιδιωτική κατανάλωση είναι πολύ μεγαλύτερη (7,7% φέτος και 7% το 2013). Οι επενδύσεις αναμένεται και αυτές να συρρικνωθούν, το 2013 κατά 3,7%.

Το δημόσιο χρέος εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί στο 189,1% του ΑΕΠ (346,2 δισ. ευρώ), έναντι προηγούμενης πρόβλεψης για 179,3%, από 175,6% εφέτος (340,6 δισ. ευρώ).Στο 184,9% του ΑΕΠ το 2016, πολύ μακριά από τον στόχο του 120% του ΑΕΠ που απαιτείται το 2020. Γίνεται πιο υψηλό από την καθίζηση του ΑΕΠ που το 2016 θα είναι στα 196,5 δις ευρώ έναντι 182,7 δις ευρώ το 2014 και 222,1 δις ευρώ το 2010 όταν η κρίση είχε ήδη αρχίσει.

ΕΡΓΑΣΙΑΚΑ-ΣΥΓΧΩΝΕΥΣΕΙΣ-ΔΙΑΡΘΡΩΤΙΚΑ

Κατεδαφίσεως το ανάγνωσμα:

- Νέο σύστημα προσδιορισμού του κατώτατου μισθού από τον Απρίλιο του 2013 όπου τον κύριο και αποφασιστικό ρόλο θα έχει πλέον το κράτος, καταργώντας στην πράξη τις συλλογικές διαπραγματεύσεις.

- Νέο σύστημα υπολογισμού-«πετσοκόμματος» της αποζημίωσης σε περίπτωση καταγγελίας σύμβασης εργασίας.

- Η κατάργηση βασικών διαδικασιών προέγκρισης και κοινοποιήσεων στην Επιθεώρηση Εργασίας (ΣΕΠΕ)

- Πλήρης ελαστικοποίηση του χρόνου εργασίας στις επιχειρήσεις όλων των κλάδων, στη βάση κλαδικών ή επιχειρησιακών συμβάσεων.

- «Πετσόκομμα» των προνοιακών επιδομάτων με εργαλείο τα «προκρούστεια» εισοδηματικά κριτήρια.

- Προωθούνται συγχωνεύσεις/καταργήσεις περίπου 200 φορέων, ενώ επανεξετάζεται η «σκοπιμότητα» λειτουργίας άλλων 200 φορέων. Προγραμματίζεται να συγχωνευθούν οργανισμοί του δημόσιου τομέα και να τεθούν σε εκκαθάριση ανώνυμες εταιρείες, προκειμένου να κατεδαφιστεί πλήρως ο δημόσιος τομέας. Οι απολύσεις των υπηρετούντων υπαλλήλων θα είναι το επόμενο βήμα (όπως και αν τις ονομάσουν).

- Η περικοπή της δαπάνης των βιβλίων των μαθητών της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, καθώς τα βιβλία θα χρεώνονται στους γονείς των μαθητών για το σχολικό έτος με υποχρέωση επιστροφής ή αλλιώς πληρωμής για όσα δεν επιστραφούν.

- «Εξορθολογισμός» λειτουργίας του ΕΟΠΥΥ, δηλαδή κατεδάφιση των παροχών υγείας. Στο πλαίσιο αυτό προωθείται η «ένταξη του συνόλου των ασφαλιστικών ταμείων στον ΕΟΠΥΥ, η αναδιοργάνωση της λειτουργίας του, η βελτίωση της οικονομικής λειτουργίας του οργανισμού, η ανάπτυξη μηχανισμού είσπραξης νοσηλίων πολιτών της αλλοδαπής, η αναθεώρηση παροχών προς ασφαλισμένους και η ενίσχυση του ελεγκτικού ρόλου του οργανισμού».

ΔΑΠΑΝΕΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ

Οι δαπάνες της Γενικής Κυβέρνησης, από 49,3% του ΑΕΠ το 2012 μειώνονται σε 44,1% του ΑΕΠ το 2016, δηλαδή κατά 5,2% στο διάστημα 2012-2016, προσεγγίζοντας τριτοκοσμικά επίπεδα.

Από το σύνολο των μέτρων της περιόδου 2013-2014 το 71,9% αφορούν μέτρα δαπανών και το 28,1% μέτρα εσόδων. Από μισθούς κόβονται 1.497 εκατ ευρώ, από συντάξεις 5.475 εκατ ευρώ, από την υγειονομική περίθαλψη 1.113 εκατ ευρώ και από φόρους έρχονται 3.890 εκατ ευρώ.

ΑΠΟΚΡΑΤΙΚΟΠΟΙΗΣΕΙΣ

Αρχικά υπολόγιζαν 50 δις ευρώ, μετά 36 δις ευρώ, μετά 16 δις ευρώ, προ ημερών προσχέδιο του μνημονίου έκανε λόγο για 11-12 δις ευρώ και τελικά ο λογαριασμός των εσόδων από αποκρατικοποιήσεις έως το 2016 είναι 9,5 δις ευρώ...

Πλέον η ολοκλήρωση του συνολικού προγράμματος αποκρατικοποιήσεων «αναμένεται να διαρκέσει και πέραν του 2020 προκειμένου να φθάσει το συνολικό ποσό των 50 δισ. ευρώ». Τα αναμενόμενα έσοδα για την περίοδο 2013-2016 θα είναι αθροιστικά, τουλάχιστον 2.586 εκατ. ευρώ για το 2013, 4.933 εκατ. ευρώ για το 2014, 6.074 εκατ. ευρώ για το 2015, και 9.515 εκατ. ευρώ για το 2016.

Πρώτο έρχεται το πωλητήριο σε δημόσιες επιχειρήσεις, παραχωρήσεις δικαιωμάτων στα παίγνια, υποδομές καθώς και τραπεζικές μετοχές που είτε έχει στην κατοχή του το Δημόσιο είτε θα αποκτηθούν κατά τη διάρκεια της διαδικασίας ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών. Αυτά τα περιουσιακά στοιχεία έχουν εκτιμώμενη αξία 26 δισ. ευρώ. Σε αυτά προστίθεται 81.000 ακίνητα με εκτιμώμενη αξία 20-28 δισ. ευρώ.

Στο μεσοπρόθεσμο ανακοινώνεται συγκεκριμένο 4ετές χρονοδιάγραμμα «ξεπουλήματος» που ξεκινά από τον ΟΠΑΠ, τα λαχεία, το IBC (δεύτερη δόση - εξόφληση )τη ΔΕΠΑ και τη ΔΕΣΦΑ.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ

Το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων κόβεται ξανά και ξανά. Ξεκίνησε το 2010 στα 10,2 δις ευρώ. Τελικά, μετά από διψήφιες συνεχείς περικοπές διαμπορφώνεται φέτος και το 2013 στα 6.850 εκατ ευρώ και την επόμενη τριετία στο πολύ χαμηλό 6.700 εκατ ευρώ εκ των οποίων μόνο τα 700 εκατ ευρώ θα είναι αμιγώς εθνικά έργα (επιδοτήσεις επενδυτικού νόμου, μικρεές υποδομές, αποκατάσταση σεισμών πυρκαγιών και κοινωνικές δράσεις) και τα υπόλοιπα κοινοτικά κονδύλια.

ΔΕΚΟ-ΟΤΑ

Στενή παρακολούθηση και ποινές με παρακρατήσεις επιδοτήσεων και επιτροπεία επιβάλλεται από το 2013 σε ΔΕΚΟ ΟΤΑ και άλλα νομικά πρόσωπα του δημοσίου.

Στις ΔΕΚΟ σε περιπτώσεις σημαντικών αποκλίσεων θα αναλαμβάνονται δράσεις για την πιστή εφαρμογή του προϋπολογισμού. «Οι επιχορηγήσεις από τον Κρατικό Προϋπολογισμό θα παρακρατούνται κατά το ποσό της απόκλισης και θα αποδεσμεύονται τον επόμενο μήνα εφόσον οι στόχοι έχουν επιτευχθεί. Στην περίπτωση που, σε ετήσια βάση, τα απολογιστικά στοιχεία δείχνουν ότι οι στόχοι του προϋπολογισμού έχουν επιτευχθεί, το ποσό της κρατικής επιχορήγησης που έχει παρακρατηθεί λόγω των μηνιαίων αποκλίσεων θα αποδεσμεύεται. Η ίδια διαδικασία θα εφαρμόζεται και για το ύψος των δανείων στα οποία το Κράτος συμμετάσχει ως εγγυητής».

Στους ΟΤΑ, «εφόσον κριθεί ότι ένας Δήμος ή Περιφέρεια δεν μπορεί να ανταποκριθεί στους όρους και προϋποθέσεις οικονομικής εξυγίανσης» τότε θα γίνει «προσφυγή στο πρόγραμμα εξυγίανσης» και αν δεν μπορεί να τα βγάλει πέρα «θα υπάγεται υποχρεωτικά στο (αναθεωρημένο) πρόγραμμα οικονομικής εξυγίανσης, με μερική απώλεια της διαχειριστικής του αυτονομίας, που συνεπάγεται: α) περιορισμό των δαπανών μόνο σε υποχρεώσεις μισθοδοσίας και λοιπές απολύτως μη ανελαστικές δαπάνες, χρησιμοποιώντας προς τούτο, καθ' όλο ή κατά μέρος και την ΣΑΤΑ β) υποχρεωτικές μετατάξεις προσωπικού, γ) αύξηση ιδίων εσόδων (τέλη, τοπικοί φόροι). Πλάνο Δράσης (αναφέρεται σε όλους τους οργανισμούς)».

Ανάλογα στα νομικά πρόσωπα του δημοσίου, «σε περιπτώσεις σημαντικών αποκλίσεων θα αναλαμβάνονται δράσεις για την πιστή εφαρμογή του προϋπολογισμού. Οι επιχορηγήσεις από τον Κρατικό Προϋπολογισμό θα παρακρατούνται κατά το ποσό της απόκλισης και θα αποδεσμεύονται τον επόμενο μήνα εφόσον οι στόχοι έχουν επιτευχθεί».

Μεταξύ των μέτρων που περιέχει ο νέος προϋπολογισμός και το μεσοπρόθεσμο περιλαμβάνονται:

* Μείωση επιχορήγησης για άγονες γραμμές κατά 16 εκατ ευρώ από το 2013.

* Περικοπή Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων από 150 εκατ ευρώ το 2013 και το 2014.

* Κατάργηση δώρων στο Δημόσιο Τομέα το 2013 (431 εκατ ευρώ).

* Κατάργηση εξαιρέσεων ενιαίου μισθολογίου το 2013 (16 εκατ ευρώ).

* Εξορθολογισμός μισθολογικής δαπάνης των διευθυντών νοσοκομείων το 2013 (11 εκατ ευρώ).

* Πάγωμα προσλήψεων στο Υπ. Δημοσίας Τάξης (8 εκατ ευρώ σε 4ετία)

* Αναστολή του Κινήτρου Επίτευξης Στόχου (ΚΕΣ) και του Κινήτρου Επίτευξης Δημοσιονομικού Στόχου (ΚΕΔΣ) στο Δημόσιο από το 2013 (292 εκατ ευρώ).

* Αναδιάρθρωση της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης για τη μείωση της μισθολογικής δαπάνης αναπληρωτών καθηγητών 74 εκατ ευρώ το 2013- 2014.

* Μείωση εκτάκτου προσωπικού σε ΑΕΙ/ΤΕΙ (13 εκατ ευρώ)

* Μείωση προσλήψεων Υπουργείου Παιδείας, Πολιτισμού και Αθλητισμού (12 εκατ ευρώ).

* Μείωση του αριθμού των συμβασιούχων κατά 10% επιπλέον του βασικού σεναρίου (39 εκατ ευρώ)

* Νέου τύπου εργασιακή εφεδρεία / προσυνταξιοδότηση σταδιακά από το 2013 αλλά κυρίως το 2015 (167 εκατ ευρώ).

* Αύξηση των ορίων συνταξιοδότησης κατά 2 έτη από το 2013 (1,02 δις ευρώ).

* Μείωση των παροχών εφάπαξ του 2013 και 2014 (247 εκατ ευρώ)

* Κλιμακωτή μείωση των συντάξεων στο υπερβαίνον τα €1000 ποσό του συνολικού εισοδήματος από συντάξεις το 2013 ( 1.158 εκατ ευρώ).

* Μείωση συντάξεων ένστολων.

* Κατάργηση δώρων στις κύριες/επικουρικές συντάξεις εκτός ΟΓΑ

* Κατάργηση δώρων στις κύριες συντάξεις ΟΓΑ

* Περικοπές σε προνοιακά Επιδόματα

* Ψίχουλα δίδονται για εισαγωγή προγράμματος αρωγής μακροχρονίως ανέργων (35 εκατ. ευρώ το 2014 μόνο), για νέα προγράμματα του Οργανισμού Εργατικής Εστίας (25 εκατ ευρώ το 2013) και μία πιλοτική εφαρμογή προγράμματος ελαχίστου εγγυημένου εισοδήματος (20 εκατ ευρώ το 2014). Η υποκρισία και η μνημονιακή απάτη στο μεγαλείο της.

* Η αυξημένη συνεισφορά ασφαλισμένων θα εφαρμοσθεί από το 2014 στα 155 εκατ ευρώ.

* Οι μειώσεις στα οικογενειακά επιδόματα θα εφαρμοσθεί το 2013 ( 379 εκατ ευρώ).

* Η αύξηση ειδικού φόρου κατανάλωσης στον καπνό το 2014 (187 εκατ ευρώ).

* Η «εξομάλυνση» του ειδικού φόρου κατανάλωσης για το υγραέριο και το πετρέλαιο θα έρθει το 2014 ( 21 εκατ ευρώ).

Κλείνοντας, θα πρέπει να τονίσουμε ότι ο προϋπολογισμός του 2013, καθώς και το επικαιροποιημένο μεσοπρόθεσμο κορυφώνουν την άγρια ταξική επίθεση ενάντια στον κόσμο της εργασίας και αναδιανέμουν τον πλούτο υπέρ των πολύ λίγων με τρόπο πρωτοφανή. Πρέπει να έχουμε όμως υπόψη μας ότι δεν πρόκειται να είναι τα τελευταία μέτρα, διότι οι στόχοι, όπως έχουν τεθεί, είναι πρακτικά ανέφικτοι. Έτσι ο φαύλος κύκλος λιτότητας και νέων μέτρων θα συνεχιστεί. Μέχρι βέβαια την ανατροπή των μνημονιακών πολιτικών.

Γιώργος Κουτσούκος 1-11-2012