Η επιβίωση του λαού, όπως πάντα, στα δικά του χέρια

aristeroblog, 2012-10-24 10:29

Βασίλης Ζούμπος

Αυτό που συμβαίνει στην Ελλάδα αλλά και σε όλη την Ευρώπη φέρνει στα χείλη όλων μια φαινομενικά εύλογη απορία: Γιατί ο λαός, αφού τον πατάνε στο λαιμό, δεν εξεγείρεται, δεν επαναστατεί;

Η απάντηση για ένα μαρξιστή είναι ή θα έπρεπε να είναι γνωστή. Δεν αρκεί η ύπαρξη μόνο των αντικειμενικών συνθηκών για να επαναστατήσει ο κόσμος. Είναι απαραίτητες και οι υποκειμενικές συνθήκες. Δηλαδή, με δυο λόγια, η φτώχεια, η ανέχεια, η εξαθλίωση ποτέ δεν έφεραν από μόνες τους αποτελεσματική αντίσταση, εξέγερση ή επανάσταση. Σε όλη την ιστορία των πολιτικών ανατροπών χρειάστηκε να υπάρξει ένα πολιτικό υποκείμενο, μια οργανωμένη και αποφασισμένη ομάδα ανθρώπων που θα τραβήξει μπροστά, θα θέσει τους κατάλληλους πολιτικούς στόχους και θα δημιουργήσει τις απαιτούμενες πολιτικές συμμαχίες, θα δημιουργήσει ένα πολιτικό μέτωπο που θα συσπειρώσει ένα ικανό μέρος του λαού στην επίτευξη αυτών των στόχων.

Να ξεκαθαρίσουμε κάτι: Το Μνημόνιο και η Δανειακή Σύμβαση λειτουργούν! Επιτελούν επακριβώς το σκοπό για τον οποίο επιβλήθηκαν. Ο σκοπός δεν ήταν άλλος από το γκρέμισμα, το σβήσιμο από τον παγκόσμιο χάρτη όλων των εργασιακών δικαιωμάτων που με τόσο κόπο είχε κερδίσει η εργατική τάξη τον 20^ο αιώνα στην ευρωπαϊκή ήπειρο. Αυτός ήταν και παραμένει ο μόνος τρόπος να μπορέσει ο ευρωπαϊκός καπιταλισμός να ανταγωνιστεί σε παγκόσμια κλίμακα τις νέες παραγωγικές υπερδυνάμεις της Κίνας και της Ινδίας.

Η κυβέρνηση, η Τρόικα, η ΕΕ και το ΔΝΤ ακολουθούν εδώ και δυόμιση χρόνια το ίδιο μοτίβο: Επιβάλλουν αντεργατικά-αντιλαϊκά μέτρα με πρόφαση την εξυπηρέτηση του δημόσιου χρέους και μετά ισχυρίζονται ότι τα μέτρα που επέβαλλαν δεν επαρκούν για να κάνουν βιώσιμο το χρέος, άρα ο μόνος τρόπος να γίνει αυτό βιώσιμο είναι να επιβληθούν περισσότερα μέτρα.

Όπως έλεγε ο Σλαβόι Ζίζεκ σε μια συνέντευξή του πρόσφατα, ο ορισμός του φονταμενταλισμού είναι να προσπαθείς να κάνεις κάτι με έναν τρόπο και όταν αυτός ο τρόπος αποτυγχάνει εσύ να ερμηνεύεις την αποτυχία σου λέγοντας πως το σχέδιό σου δεν εφαρμόστηκε με συνέπεια, και έτσι να αρχίζεις από την αρχή με την ίδια ακριβώς συνταγή, ποιοτικά και ποσοτικά όμως εντατικοποιημένη.

Ο Άλμπερτ Αινστάιν το είπε ακόμα πιο απλά. Ο ορισμός της παράνοιας είναι να κάνεις συνεχώς το ίδιο πράγμα και να έχεις την απαίτηση να έχεις διαφορετικά αποτελέσματα.

Οι ρήσεις αυτές ισχύουν απόλυτα για την κεφαλαιοκρατική οικονομική οργάνωση της κοινωνίας, την οποία όσες φορές και με όποιο τρόπο και να την δοκιμάσουν οι λαοί, πάντα θα γεννάει ανισότητα, φτώχεια, εξαθλίωση, ρατσισμό, φασισμό και πόλεμο.

Όσον αφορά την δήθεν απόπειρα αντιμετώπισης του αυξανόμενου δημοσίου χρέους μέσα από τη Δανειακή Σύμβαση, αυτό δεν ήταν παρά ένα πρόσχημα. Εκείνοι που επέβαλαν τα Μνημόνια γνώριζαν από την πρώτη στιγμή ότι αυτά τα μέτρα συρρικνώνουν ταχύτατα την οικονομία και άρα καθιστούν την αποπληρωμή του χρέους αδύνατη, μιας και η δυνατότητα της χώρας να αποπληρώσει το δημόσιο χρέος της εξαρτάται άμεσα από το μέγεθος του ΑΕΠ, από το μέγεθος δηλαδή της οικονομίας.

Το ζήτημα είναι πως δεν υπήρχε ποτέ η πρόθεση να αποπληρωθεί ή έστω να δαμαστεί το δημόσιο χρέος της χώρας. Η πρόθεση ήταν να πληγεί το ευρωπαϊκό οικοδόμημα των εργασιακών δικαιωμάτων και κατακτήσεων, το οποίο αποτελεί εμπόδιο για τους ευρωπαίους καπιταλιστές στην αύξηση των κερδών τους, στον ανταγωνισμό τους στην παγκόσμια σκακιέρα και βεβαίως αποτελεί «κακό» παράδειγμα για τις ανά τον κόσμο εργατικές τάξεις, μιας και η ύπαρξη και μόνο αυτών των κατακτήσεων τους δίνει το δικαίωμα να επιχειρήσουν και αυτές να αποκτήσουν αυτά τα δικαιώματα. Γεγονός το οποίο σημαίνει την αυτόματη μείωση των κερδών των δικών τους εργοδοτών-καπιταλιστών.

Οι εξελίξεις όμως είναι ραγδαίες. Βλέπουμε τώρα – τον Οκτώβριο του 2012 – πως η λιτότητα και η φτωχοποίηση των λαών της Ευρώπης περνάει πλέον σε νέο στάδιο. Από εκεί που η Δανειακή Σύμβαση και το Μνημόνιο ήταν μια κατάσταση έκτακτης ανάγκης, η οποία όταν άρχισε το 2010 μας έλεγαν πως θα διαρκέσει λίγα μόλις χρόνια, τώρα βλέπουμε πως τα μέτρα του Μνημονίου θεσμοθετούνται από την Ευρωπαϊκή Ένωση ώστε να αποτελούν ένα μόνιμο μηχανισμό εξαθλίωσης των ευρωπαϊκών λαών.

Αυτό που συμβαίνει στην Ελλάδα αλλά και σε όλη την Ευρώπη φέρνει στα χείλη όλων μια φαινομενικά εύλογη απορία: Γιατί ο λαός, αφού τον πατάνε στο λαιμό, δεν εξεγείρεται, δεν επαναστατεί;

Η απάντηση για ένα μαρξιστή είναι ή θα έπρεπε να είναι γνωστή. Δεν αρκεί η ύπαρξη μόνο των αντικειμενικών συνθηκών για να επαναστατήσει ο κόσμος. Είναι απαραίτητες και οι υποκειμενικές συνθήκες. Δηλαδή, με δυο λόγια, η φτώχεια, η ανέχεια, η εξαθλίωση ποτέ δεν έφεραν από μόνες τους αποτελεσματική αντίσταση, εξέγερση ή επανάσταση. Σε όλη την ιστορία των πολιτικών ανατροπών χρειάστηκε να υπάρξει ένα πολιτικό υποκείμενο, μια οργανωμένη και αποφασισμένη ομάδα ανθρώπων που θα τραβήξει μπροστά, θα θέσει τους κατάλληλους πολιτικούς στόχους και θα δημιουργήσει τις απαιτούμενες πολιτικές συμμαχίες, θα δημιουργήσει ένα πολιτικό μέτωπο που θα συσπειρώσει ένα ικανό μέρος του λαού στην επίτευξη αυτών των στόχων.

Η οικοδόμηση ενός τέτοιου μετώπου, όπως άλλωστε έχει ειπωθεί πολλές φορές, πρέπει να περιλαμβάνει ως άμεσους πολιτικούς στόχους, την παύση πληρωμής του χρέους, τη μονομερή διαγραφή του και την έξοδο της χώρας από το Ευρώ και την Ευρωπαϊκή Ένωση, ως τα πρώτα ελάχιστα βήματα προς τη σωτηρία του λαού και τη δυνατότητα άσκησης μιας φιλολαϊκής πολιτικής.

Η σύμπραξη όλων των αντι-ΕΕ δυνάμεων προς αυτή την κατεύθυνση είναι απαραίτητη, όχι για να σαρώσουμε τα πάντα στο πέρασμά μας, αλλά επειδή η ΕΕ έχει υιοθετήσει τέτοιες ακραίες μορφές φονταμεταλιστικού νεοφιλελεύθερου καπιταλισμού, ώστε η ίδια η βραχυπρόθεσμη επιβίωση του λαού απαιτεί βαθύτατες τομές με τις μέχρι τώρα «αποδεκτές πολιτικές επιλογές» της ελληνικής κοινωνίας, όπως η ΟΝΕ και η ΕΕ. Από εκεί και πέρα, αυτές οι τομές, μπορούν βεβαίως να αποτελέσουν και τα πρώτα βήματα μιας αντικαπιταλιστικής ανατροπής στην Ελλάδα και στην Ευρώπη.

Για να συμβούν όμως όλα αυτά, το εργατικό και λαϊκό κίνημα πρέπει να ξαναποκτήσει την ορμή, τη μαζικότητα και τη μαχητικότητα του περσινού Χειμώνα, όταν οι μεγάλες κινητοποιήσεις στις 19-20 και 28 Οκτώβρη και στις 12 Φλεβάρη γκρέμισαν δύο κυβερνήσεις μέσα σε διάστημα 5 μηνών. Και αυτό πρέπει τώρα να γίνει με πιο συγκεκριμένους πολιτικούς στόχους και ακόμα πιο εξεγερσιακή διάθεση, ώστε ο λαός να πάρει τις τύχες του στα χέρια του και να πάψει να περιμένει τη λύτρωση από την κοινοβουλευτική εκπροσώπηση-νομιμότητα της αριστεράς.

Και η 28^η Οκτωβρίου 2012 είναι μια καλή ευκαιρία για κάτι τέτοιο!