Πρώτες προτεραιότητες (μιας κυβέρνησης) της Αριστεράς στο πεδίο των εργασιακών σχέσεων

Αποστόλη Καψάλη

Ο Αποστόλης Καψάλης, ερευνητής εργασιακών σχέσεων ΙΝΕ/ΓΣΕΕ-ΑΔΕΔΥ, προτείνει μια δέσμη μέτρων για την εργατική πολιτική μιας κυβέρνησης της Αριστεράς

Εισαγωγή

Τα αντεργατικά και αντι-ασφαλιστικά μέτρα, τα οποία υιοθετήθηκαν με αφορμή την υπογραφή των μνημονίων και την σύναψη των δανειακών συμβάσεων από το 2010 έως σήμερα, αποδείχθηκαν ταυτόχρονα ανεπαρκή και λανθασμένα. Όχι μόνον δεν συνέβαλαν στην εξυπηρέτηση του δημοσίου χρέους και στην τόνωση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας, αλλά αποτέλεσαν κραυγαλέες υφεσιακές επιλογές – επιλογές που ενίσχυσαν την κρίση, την ανεργία, την επισφάλεια, το κλείσιμο των επιχειρήσεων και την δραματική μείωση των εισοδημάτων των ανθρώπων του καθημερινού μόχθου.

Τα περισσότερα από αυτά τα μέτρα έχουν υιοθετηθεί κατά παράβαση θεμελιωδών συνταγματικών ή άλλων νομικών κανόνων εθνικής και υπερεθνικής τάξης, ενώ στην συντριπτική τους πλειοψηφία δεν αποτελούν το προϊόν κανενός είδους συλλογικών διαπραγματεύσεων μεταξύ των εκπροσώπων των κοινωνικών ανταγωνιστών. Τουναντίον, ακόμη και στην περίπτωση σύναψης αμοιβαία δεσμευτικών συμφωνιών στα πλαίσια έγκυρων συλλογικών συμβάσεων εργασίας, η παρέμβαση του νομοθέτη κινήθηκε σε εκ διαμέτρου αντίθετη κατεύθυνση από το περιεχόμενό τους σε εθνικό ή κλαδικό επίπεδο.

Ο κόσμος της εργασίας, έχοντας δώσει πολλές μάχες όλο το προηγούμενο διάστημα ενάντια στο καθεστώς των μνημονιακών και νεοφιλελεύθερων πολιτικών δυνάμεων, θα αξιώσει από μια αριστερή κυβέρνηση άμεσες και συγκεκριμένες λύσεις στα προβλήματά του, χωρίς μάλιστα την πολυτέλεια της παροχής «ψήφου» ανοχής ή της αναγνώρισης μιας μακράς περιόδου χάριτος.

Ταυτόχρονα, και ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα των εκλογών ή την κατάληξη των διερευνητικών εντολών, απαιτείται η κατεπείγουσα αυτό-οργάνωση των εργαζομένων σε κλαδικό (ή επιχειρησιακό) και ιδίως τοπικό επίπεδο, για να στηριχθούν εκτός κοινοβουλίου οι θεσμικές προσπάθειες μιας φιλεργατικής, είτε κυβέρνησης, είτε αξιωματικής αντιπολίτευσης, απέναντι στο μένος της δεξιάς ανασυγκρότησης των ελίτ και της ακροδεξιάς εμπροσθοφυλακής τους.

Τίποτα από όλα όσα πρέπει να γίνουν για να ανακουφιστούν οι πληγές της μνημονιακής λαίλαπας δεν θα εξασφαλιστεί με ειρηνικές διαδικασίες και μέσα από δημοκρατικές κοινοβουλευτικές διαδρομές. Ο κόσμος της δουλειάς θα πρέπει να αναλάβει την έμπνευση, την υλοποίηση και την περιφρούρηση πρωτοβουλιών μιας δίκαιης κοινωνικής πολιτικής, ανεξάρτητα αν αυτά έχουν περιβληθεί τον νόμιμο τύπο ή όχι.

Σε εξαιρετικές περιστάσεις, και σε συνθήκες έντονης ταξικής πόλωσης, τα πολλά λόγια είναι φτώχεια. Δύο δίπολα θα μπορούσαν να βοηθήσουν στη συγκρότηση συγκεκριμένων αξόνων παρέμβασης στο ρημαγμένο πεδίο των εργασιακών σχέσεων με στόχο, κατ’ ελάχιστον, την επαναφορά στην προτέρα, προ μνημονίων δηλαδή, κατάσταση:

Πρώτον, η διάκριση ανάμεσα στις νομοθετικές ρυθμίσεις που είναι προδήλως αντισυνταγματικές ή παράνομες, και σε αυτές που κινούνται εντός των ορίων της αστικής νομιμότητας. Δεύτερον, η διαφοροποίηση ανάμεσα στα θεσμικής φύσης ζητήματα με έμμεσες και υπό προϋποθέσεις συνέπειες στο μισθολογικό κόστος της εργασίας, και στα αμιγώς μισθολογικά θέματα, ιδίως σε ό,τι αφορά στις αποδοχές των δημοσίων υπαλλήλων.

Συνεπώς, οι παράνομες και αντιδημοκρατικές νομοθετικές παρεμβάσεις πρέπει να καταργηθούν άμεσα. Μια αριστερή κυβέρνηση δεν δικαιούται να διατηρήσει ούτε στιγμή τα προϊόντα πολιτικών μεθοδεύσεων που, στην καλύτερη περίπτωση συνιστούν, συνταγματική και κοινοβουλευτική εκτροπή. Αυτό αφορά κατά κύριο λόγο σε όλες τις ανατροπές που σημειώθηκαν στο πεδίο των συλλογικών εργασιακών σχέσεων και σε μεγάλο αριθμό εκείνων που εμπίπτουν στην κατηγορία των ατομικών εργασιακών σχέσεων.

Καμία χώρα κατά την σύναψη μιας δανειακής σύμβασης, δηλαδή μιας διεθνούς σύμβασης, δεν μπορεί να υποχρεώνεται να αθετήσει δεσμευτικούς όρους που περιλαμβάνονται σε άλλες διεθνείς συμβάσεις (εργασίας) τις οποίες έχει νωρίτερα υπογράψει και κυρώσει, πολύ δε περισσότερο να παραβιάσει θεμελιώδεις κανόνες της κοινοτικής εργατικής νομοθεσίας, όταν μάλιστα οι δανειστές της είναι (πλέον) στην πλειοψηφία τους, είτε χώρες-μέλη, είτε ευρωπαϊκοί οργανισμοί.

Εν συνεχεία, απομένει το ζήτημα των εργατικών μεταρρυθμίσεων της περιόδου 2010-2012, οι οποίες κατ’ αρχήν δεν τελούν σε αντίθεση με το γράμμα θεμελιωδών εργατικών κανόνων, πλην όμως αξιολογούνται πολιτικά ως αντικοινωνικές και αντεργατικές και, κατά συνέπεια, ως άδικες και αθέμιτες. Ειδικότερα, μολονότι ενδεχομένως πολλές από αυτές δεν θα μπορούσαν τουλάχιστον άμεσα να καταργηθούν, ωστόσο στερούνται κοινωνικής νομιμοποίησης, υπό την έννοια ότι δεν έχει προηγουμένως διεξαχθεί κανενός είδους ουσιαστικός και σε βάθος διάλογος ή συμφωνία σε διμερές ή τριμερές επίπεδο με αντικείμενο τη σκοπιμότητα της υιοθέτησης τους ή ακόμη και το ίδιο το περιεχόμενό τους.

Τέλος, το ζήτημα της αυτόματης επαναφοράς των αποδοχών (σε ιδιωτικό και κυρίως σε στενό ή ευρύτερο δημόσιο τομέα) στα επίπεδα του 2009 παραμένει ακανθώδες. Και αυτό διότι συνδέεται άρρηκτα με τις δημοσιονομικές αντοχές της χώρας και τις προοπτικές επιβίωσής της στους αμέσως επόμενους μήνες μέσα σε συνθήκες πρωτοφανούς ύφεσης. Ωστόσο, το ζήτημα αυτό σχετίζεται άμεσα και με την ποιοτική αναβάθμιση και την στελεχική ενίσχυση των δομών και των υπηρεσιών υγείας, πρόνοιας και ασφάλισης μέσα από τη διασφάλιση της καθολικής και δωρεάν πρόσβασης των πολιτών σε θεμελιώδη κοινωνικά δικαιώματα.

Σε κάθε περίπτωση, η άμεση προεκλογική (και όχι μόνο μετεκλογική) ενεργοποίηση μιας διαδικασίας ανοιχτής δημόσιας κοινωνικής διαβούλευσης της αριστεράς με τα συνδικάτα και τα εργατικά συμβούλια σε όλους τους κλάδους και τους χώρους δουλειάς περί τα δημόσια οικονομικά μπορεί να οδηγήσει την εργατική πλευρά στην αποδοχή όρων για το πάγωμα, την μείωση ή την περιορισμένη και προσαρμοσμένη αύξηση των μισθών, στα πλαίσια μιας στρατηγικής δημοσίων επενδύσεων με κοινωνικό πρόσημο σε νευραλγικούς τομείς της οικονομίας. Ένα νέο κατεπείγον «κοινωνικό συμβόλαιο» με την σύμπραξη των πολλών, σε μια προσπάθεια στήριξης του συνόλου των καταπιεζόμενων τάξεων, συγκεντρώνει τις προϋποθέσεις να είναι δεσμευτικό, γόνιμο και αποτελεσματικό.

Βασικό πυλώνα της εργατικής πολιτικής (μιας κυβέρνησης) της αριστεράς, ήδη από την 18η Ιούνη θα πρέπει να αποτελέσει η αναβίωση και η ποιοτική αναβάθμιση της συλλογικής διαπραγμάτευσης σε ό,τι αφορά στην εργασιακή και την κοινωνική νομοθεσία, τόσο στον ιδιωτικό, όσο και στον δημόσιο τομέα, με παράλληλη ενίσχυση του ρόλου και των αρμοδιοτήτων των συνδικαλιστικών και των εργατικών οργανώσεων σε όλα τα επίπεδα.

Η νέα εργατική πολιτική επιβάλλεται να θεμελιώνεται, στο μέτρο του εφικτού, σε κοινές συμφωνίες και στα πλαίσια διευρυμένων και αναβαθμισμένων δομών και διαδικασιών διαβούλευσης υπό την εποπτεία, αρωγή και εγγύηση των αρμοδίων υπηρεσιών του Υπουργείου Εργασίας και μάλιστα σε όλα τα επίπεδα (τοπικό, κλαδικό, ομοιο-επαγγελματικό, εθνικό). Αυτή η οδός αποτελεί σήμερα τον κύριο τρόπο νομοθέτησης σε πολλές χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, είτε πρόκειται για χώρες χωρίς μεγάλα δημοσιονομικά προβλήματα (σκανδιναβικές χώρες), είτε για χώρες με ορατή επικινδυνότητα (Γαλλία) ή στα πρόθυρα των μνημονίων και της βαθιάς ύφεσης (Ισπανία και κυρίως Ιταλία).

Ως εκ τούτου, η συλλογική αυτονομία επιβάλλεται να ανακηρυχθεί σε κυρίαρχο παράγοντα διαμόρφωσης των κανόνων λειτουργίας της αγοράς εργασίας και τους κράτους πρόνοιας, στον αντίποδα του ισχύοντος απόλυτου διευθυντικού δικαιώματος της εργοδοτικής πλευράς, με τον ρόλο του κράτους να περιορίζεται σε μια επικουρική, δευτερεύουσα και συμπληρωματική προστατευτική και συντονιστική λειτουργία.

 Στην βάση όσων προηγήθηκαν, άμεσες προτεραιότητες ή διεκδικήσεις μιας αριστερής κυβέρνησης ή αξιωματικής αντιπολίτευσης, αντίστοιχα, στην Ελλάδα κατά την διάρκεια των πρώτων ημερών της νέας διακυβέρνησης στο πεδίο των συλλογικών και των ατομικών εργασιακών σχέσεων θα μπορούσαν να είναι συνοπτικά και περιγραφικά οι εξής:

Α. ΣΥΛΛΟΓΙΚΟ ΕΡΓΑΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ

Α.1. Οργανισμός Μεσολάβησης και Διαιτησίας

Επανορθωτικά μέτρα

Κατάργηση όλων των διατάξεων (στους νόμους 3871, 3863, 3899) που μεταρρυθμίζουν την δομή, την λειτουργία, τις αρμοδιότητες και την νομική φύση του ΟΜΕΔ και οι οποίες έχουν ως αποτέλεσμα την αδρανοποίηση ενός σημαντικού θεσμού της σύγχρονης αστικής δημοκρατίας στο πεδίο της ειρηνικής επίλυσης των εργατικών διαφορών.

Θετικά μέτρα

Συγκρότηση μόνιμων οργάνων ταχείας επέμβασης για την εξω-προ/δικαστική επίλυση εργατικών διαφορών σε τοπικό επίπεδο, με την συμμετοχή εκπροσώπων των εργαζομένων και των εργοδοτών, μέσα από ειδικές εκλογικές διαδικασίας, στα πρότυπα των εργατοδικείων ή άλλων αντίστοιχων θεσμών, οι οποίοι λειτουργούν με επιτυχία σε πολλές άλλες χώρες.

Α.2. Διαιτησία & συμφιλίωση στα πλαίσια του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας

Επανορθωτικά μέτρα

Επανεξέταση στα πλαίσια κοινωνικής διαβούλευσης και συλλογικής διαπραγμάτευσης [1]  των συμφιλιωτικών αρμοδιοτήτων που αποδόθηκαν στο ΣΕΠΕ για ατομικές και συλλογικές εργατικές διαφορές (Ν. 3996). Άρση συγχύσεων και ασαφειών σε ό,τι αφορά αφενός, στην συμμετοχή του κράτους σε εργατικές διαφορές εθνικής σημασίας και αφετέρου, στην δεσμευτικότητα του πρακτικού επίλυσης της εργατικής διαφοράς.

Θετικά μέτρα

Εμπλοκή των εργαζομένων και των υποδομών του ΣΕΠΕ στην λειτουργία των εργατοδικείων και των οργάνων κοινωνικής διαβούλευσης, όπως ανωτέρω αναφέρθηκαν.

Α.3. Κατίσχυση νομικών διατάξεων σε βάρος υφιστάμενων κανόνων στο περιεχόμενο συλλογικών συμβάσεων, εσωτερικών κανονισμών και αποφάσεων του ΟΜΕΔ

Επανορθωτικά μέτρα

Κατάργηση της πολύ συχνά και αυτολεξεί επαναλαμβανόμενης διάταξης σε πολλούς μνημονιακούς νόμους, σύμφωνα με την οποία τα οριζόμενα στο κείμενό τους συνεπάγονται την κατάργηση κάθε αντίθετης διάταξης που περιλαμβάνεται ενδεχομένως στο περιεχόμενο κάθε είδους συλλογικών συμφωνιών ή ρυθμίσεων. Οι διατάξεις αυτές είναι αντισυνταγματικές και παράνομες διότι προϋποθέτουν την με νόμο κατάργηση ρυθμίσεων δημοσίου δικαίου στα πλαίσια της συλλογικής αυτονομίας.

Α.4. Καθορισμός αποδοχών στον στενό και ευρύτερο δημόσιο τομέα

Επανορθωτικά μέτρα

Κατάργηση όλων των διατάξεων που συνεπάγονται μείωση ή πάγωμα στις αποδοχές και στα επιδόματα των δημοσίων υπαλλήλων και των ΙΔΑΧ ή των ΙΔΟΧ ( στους νόμους 3833, 3845, 3847, 3863, 3899, 4024 – ενιαίο μισθολόγιο κλπ) με έμφαση σε εκείνες τις διατάξεις που παραβιάζουν ή καταργούν υφιστάμενες συλλογικές συμφωνίες. Ωστόσο προσοχή!!!: η αυτόματη επάνοδος στα επίπεδα στις αποδοχές πριν τις μνημονιακές περικοπές («επιστροφή στα επίπεδα του 2009») πιθανότατα να μην είναι άμεσα εφαρμόσιμη για αντικειμενικούς λόγους δημόσιων οικονομικών προβλημάτων. Θα χρειαστεί η επανεξέταση των οικείων δυνατοτήτων της διοίκησης μέσα από μια δημόσια και ανοιχτή μελέτη και διαβούλευση με βάση την πραγματική κατάσταση των δημοσίων οικονομικών, όπως θα την παραλάβει η νέα κυβέρνηση. Στην κατεύθυνση αυτή θα ήταν πιθανή η εξέταση του ενδεχόμενου της επινόησης ρήτρας αυτόματης αναπροσαρμογής (αυξήσεων) των αποδοχών με κριτήριο συγκεκριμένα δημοσιονομικά μεγέθη στα πλαίσια της ανάκαμψης και σε συνδυασμό με τις πληθωριστικές τάσεις ή άλλα οικονομικά μεγέθη.

Θετικά μέτρα

Αναβίωση και μεταρρύθμιση του Νόμου (2738/1999) που ρυθμίζει τις συλλογικές διαπραγματεύσεις στον δημόσιο τομέα, ο οποίος παραμένει ανενεργός από υιοθέτησής του, με την κατεπείγουσα και υποχρεωτική διεξαγωγή δημόσιων διαβουλεύσεων για τα ακανθώδη οικονομικά και θεσμικά ζητήματα του δημοσίου τομέα.

Α.5. Συλλογικές διαπραγματεύσεις/ συμβάσεις/ συμφωνίες

Επανορθωτικά μέτρα

Κατάργηση όλων των διατάξεων με τις οποίες καταργήθηκαν όροι στο κείμενο εν ισχύι συλλογικών ρυθμίσεων στον ιδιωτικό και στον δημόσιο τομέα (στενό ή ευρύτερο). Κατάργηση των διατάξεων που ανατρέπουν την αρχή της ευνοϊκότερης ρύθμισης, την κλασσική ιεραρχική δομή των συλλογικών συμβάσεων εργασίας και τα ζητήματα ενέργειας και μετενενέργειας αυτών ως προδήλως αντισυνταγματικών και παράνομων (Διατάξεις στους νόμους, 3833, 3845, 3899, 3920, 3986, 4024, 4046- Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου της 28ης / 02/2012).

Θετικά μέτρα

Έναρξη διαλόγου για την μεταρρύθμιση του Ν. 1264/1982 με στόχο την προσαρμογή στα νέα δεδομένα της αγοράς εργασίας και με ειδικότερη επιδίωξη την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη εκπροσώπηση των εργαζομένων σε επιχειρησιακό και τοπικό-κλαδικό επίπεδο. Αναβάθμιση του ρόλου και της θεσμικής ισχύος των συλλογικών διαπραγματεύσεων και καθιέρωσή τους ως κυριάρχου τρόπου ρύθμισης των κανόνων της εργασιακής σχέσης.

Α.6. Συνδικαλιστικές οργανώσεις

Επανορθωτικά μέτρα

Κατάργηση των διατάξεων που προβλέπουν την σύναψη επιχειρησιακής συλλογικής συμφωνίας από απλές ενώσεις προσώπων και όχι από αυθεντικές συνδικαλιστικές οργανώσεις, είτε για την θέσπιση προγράμματος διευθέτησης του χρόνου εργασίας (νόμος 3986), είτε για την σύναψη επιχειρησιακής σσε (νόμος 4024). Ειδική ρύθμιση της τύχης των ήδη συναφθέντων συμφωνιών από ενώσεις προσώπων στα πλαίσια των δύο αυτών νόμων. Κατάργηση της αναστολής του δικαιώματος στην απεργία σε περίπτωση προσφυγής στην διαιτησία (νόμος 3899) μολονότι η μονομερής προσφυγή δεν είναι πλέον τυπικά επιτρεπτή.

Θετικά μέτρα

Έναρξη διαλόγου για την μεταρρύθμιση του Ν. 1264/1982 με στόχο την προσαρμογή στα νέα δεδομένα της αγοράς εργασίας και με ειδικότερη επιδίωξη την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη εκπροσώπηση των εργαζομένων σε επιχειρησιακό και τοπικό επίπεδο. Αναβάθμιση του ρόλου και της θεσμικής ισχύος των συλλογικών διαπραγματεύσεων και καθιέρωσή τους ως κυριάρχου τρόπου ρύθμισης των κανόνων της εργασιακής σχέσης.

Β. ΑΤΟΜΙΚΟ ΕΡΓΑΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ

Β. Α. ΓΕΝΙΚΟΣ ΚΑΝΟΝΑΣ

Θεσπίζεται ο γενικός κανόνας και το αντίστοιχο τεκμήριο υπέρ της κανονικής ή τυπικής εργασιακής σχέσης στην βάση της 5ημερης, σταθερής και πλήρους απασχόλησης στα πλαίσια έγγραφης ατομικής σύμβασης εργασίας ιδιωτικού δικαίου αόριστης διάρκειας. Θεσπίζεται ο υποχρεωτικός έγγραφος τύπος της ατομικής σύμβασης εργασίας και της κατάθεσής της στην αρμόδια υπηρεσία του ΣΕΠΕ στην βάση ειδικού δεσμευτικού προτύπου/ υποδείγματος για όλα τα είδη των ατομικών συμβάσεων (τυπικής-ευέλικτων). Τέλος, θέσπιση υποχρέωσης σαφούς και επαρκούς δικαιολόγησης της απευθείας σύναψης ή της μετατροπής κανονικής/τυπικής σε ευέλικτη εργασιακή σχέση με σκοπό την διευκόλυνση της (εξω-, προ-,) δικαστικής απόδειξης της καταχρηστικής άσκησης του εν λόγω δικαιώματος από τον εργοδότη.

Β.Β. ΡΥΘΜΙΣΗ ΑΠΟΚΛΙΣΕΩΝ ΑΠΟ ΤΟΝ ΓΕΝΙΚΟ ΚΑΝΟΝΑ ΤΗΣ ΤΥΠΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΚΗΣ ΣΧΕΣΗΣ: ΑΤΥΠΙΚΕΣ Ή ΕΥΕΛΙΚΤΕΣ ΕΡΓΑΣΙΑΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ

Με εξαίρεση την περίπτωση ιδιαίτερα ειδεχθών και αποκρουστικών μορφών ευέλικτης απασχόλησης, η σύναψη μιας ατυπικής εργασιακής σχέσης επιτρέπεται μόνον εφόσον: α) δικαιολογείται από αντικειμενικές ανάγκες της επιχείρησης ή του εργαζομένου στα πλαίσια του νόμου, β) εξασφαλίζεται η σύμφωνη γνώμη του εργαζομένου και του εργοδότη, γ) κατοχυρώνεται το δικαίωμα της υπό όρους ανάκλησής της και της επανόδου σε καθεστώς τυπικής εργασιακής σχέσης, δ) λαμβάνει πρότερη γνώση το αρμόδιο συνδικαλιστικό όργανο σε επιχειρησιακό ή άλλο επίπεδο.

Πολλές από τις ευέλικτες μορφές απασχόλησης δικαιολογήθηκαν την τελευταία διετία ως μέσα, είτε αποφυγής του χειρότερου, δηλαδή των απολύσεων ή/ και της πτώχευσης της επιχείρησης, είτε αναθέρμανσης της οικονομίας και καταπολέμησης της ανεργίας.

Δυστυχώς τα επίσημα στοιχεία αποτελούν ένα ράπισμα στους εμπνευστές τους: όσο διευκολύνεται η ευελιξία τόσο διογκώνονται τα προβλήματα. Χαρακτηριστική περίπτωση οι νέοι εργαζόμενοι: το κόστος εργασίας συρρικνώθηκε στο ελάχιστο, τα εργασιακά δικαιώματα τους περιορίστηκαν δραματικά και τα επίσημα ποσοστά ανεργίας τους εκτοξεύτηκαν στο 55%. Το ίδιο και οι αιτήσεις τους για μετανάστευση με σκοπό την εργασία στο εξωτερικό.

Β.Β.1. Αυτοαπασχόληση

Κατάργηση του νέου δήθεν τεκμηρίου υπέρ της μισθωτής εργασίας, αλλά με το βάρος απόδειξης στην εργατική πλευρά (νόμος 3846). Τεκμήριο υπέρ της τυπικής εργασιακής σχέσης μισθωτής απασχόλησης και βάρος απόδειξης στην εργοδοτική πλευρά.

Β.Β.2. Απασχόληση στα πλαίσια εργολαβίας ή υπεργολαβίας (εταιρείες παροχής υπηρεσιών)

Επανεξέταση του θεσμικού πλαισίου (νόμος 3846) στην βάση της ίσης μεταχείρισης των εργαζομένων, της διεύρυνσης της εις ολόκληρον ευθύνης και της επέκτασης των κυρώσεων σε περιπτώσεις παραβίασης της εργατικής νομοθεσίας. Ταυτόχρονα, περιορισμός της δυνατότητας σύναψης συμβάσεων εργολαβίας και out-sourcingσε ιδιωτικό και δημόσιο τομέα αποκλειστικά στις περιπτώσεις αποδεδειγμένης έλλειψης τεχνογνωσίας και ειδικής υλικοτεχνικής υποδομής, με την εγγύηση του Υπουργείου και την πρότερη διαβούλευση του οικείου συνδικαλιστικού οργάνου από την πλευρά της αναθέτουσας επιχείρησης ή υπηρεσίας.

Β.Β.3. Εταιρείες Προσωρινής Απασχόλησης (ΕΠΑ) και Ιδιωτικά Γραφεία Ευρέσεως Εργασίας (ΙΓΕΕ)

Κατάργηση όλων των σε ισχύ διατάξεων που αφορούν στον καθεστώς του δανεισμού εργαζομένων και ειδικότερα στην σύσταση και λειτουργία των ΕΠΑ και των ΙΓΕΕ (νόμοι 3845, 3846, 3899, 3919, 4038, 4052). Επανεξέταση τρόπων θέσπισης νέας σχετικής νομοθεσίας, ώστε να διαμορφώνεται ένα αυστηρό και δύσκαμπτο θεσμικό πλαίσιο, κατά τον αναγκαίο εναρμονισμό της ελληνικής έννομης τάξης με τις σχετικές κοινοτικές οδηγίες.

Β.Β.4. Τηλεργασία

Επανεξέταση της ισχύουσας νομοθεσίας (ιδίως νόμος 3846) στην κατεύθυνση της ίσης μεταχείρισης και της εν γένει προστασίας των εργαζομένων στα πλαίσια της συμφιλίωσης του ιδιωτικού και του επαγγελματικού βίου των εργαζομένων.

Β.Β.5. Δοκιμαστική περίοδος

Κατάργηση της σχετικής νομοθεσίας (3899) με την οποία εξαπλασιάστηκε η νόμιμη διάρκεια της δοκιμαστικής περιόδου σε δώδεκα μήνες και εξέταση νέων ρυθμίσεων προστασίας των εργαζομένων απέναντι στην καταχρηστική άσκηση του οικείου δικαιώματος από την εργοδοτική πλευρά.

Β.Β.6. Προσωρινή απασχόληση και συμβάσεις ορισμένου χρόνου

Κατάργηση των διατάξεων που διέπουν την μετατροπή των συμβάσεων ορισμένου χρόνου σε αορίστου χρόνου και οι οποίες περιγράφουν τους όρους για την νόμιμη διαδοχική σύναψή τους μέχρι και τους 36 μήνες (νόμοι 3899, 3986). Θέσπιση αυστηρών κριτηρίων για την σύναψη και ανανέωση τέτοιων συμβάσεων με απαραίτητη την σύμφωνη γνώμη του εργαζόμενου και την πρότερη διαβούλευση του εργοδότη με τα αρμόδια συνδικαλιστικά όργανα.

Β.Β.7. Εκ περιτροπής εργασία, μερική απασχόληση, διαθεσιμότητα

Κατάργηση της νομοθεσίας που αφορά στην μονομερή επιβολή συστήματος εκ περιτροπής εργασίας και διαθεσιμότητας (νόμοι 3846, 3899). Κατάργηση των διατάξεων που αφορούν στην επέκταση της χρήσης ή στις ελάχιστες προσαυξήσεις στην αποζημίωση που αντιστοιχεί στην υπέρβαση του συμφωνημένου μειωμένου χρόνου εργασίας στην περίπτωση της μερικής απασχόλησης.

Θέσπιση ειδικής νομοθεσίας που αφορά γενικότερα στην ημι-απασχόληση (μη πλήρη απασχόληση) στην βάση της αντικειμενικής και επαρκούς αιτιολόγησης, της σύμφωνης γνώμης του εργαζομένου και της διαβούλευσης με τα αρμόδια συνδικάτα.

Β.Β.8. Διευθέτηση του χρόνου εργασίας

Καθιέρωση της αποκλειστικότητας των συλλογικών διαπραγματεύσεων ως προς τον καθορισμό του ύψους των αποζημιώσεων λόγω υπερωριακής απασχόλησης ή υπερεργασίας καθώς και της βάσης υπολογισμού του ωραρίου και των ορίων υπέρβασής του. Κατάργηση της νομοθεσίας που αφορά στην διευθέτηση του χρόνου εργασίας (νόμοι 3846, 3863, 3979, 3986).  Επανεξέταση από μηδενική βάση της προοπτικής βαθμιαίας εφαρμογής του 35ωρου ως βάση του νόμιμου εβδομαδιαίου χρόνου εργασίας.

Β.Β.9 Καταγγελία της σχέσης εργασίας

Κατάργηση του νέου δικαίου περί την καταγγελία της σχέσης εργασίας με την μείωση του χρόνου προειδοποίησης και την μεταρρύθμιση του τρόπου υπολογισμού και καταβολής της σχετικής αποζημίωσης απόλυσης (νόμος 3863).

Θέσπιση νέας νομοθεσίας στην βάση της αποφυγής της καταχρηστικής άσκησης του δικαιώματος στην καταγγελία της σύμβασης εργασίας από τον εργοδότη, ώστε η απόλυση να αποτελεί πραγματικά και αποδεδειγμένα ένα έσχατο μέσο. Θέσπιση νέας νομοθεσίας σχετικά με την οικειοθελή αποχώρηση του μισθωτού από την επιχείρηση και αναζήτηση τρόπων και όρων πρόσβασης αυτού σε κοινωνικά επιδόματα ή και σε αποζημίωση λόγω τερματισμού της εργασιακής σχέσης.

Κατάργηση των διατάξεων που εισήγαγαν το ισχύον καθεστώς για την εργασιακή εφεδρεία (νόμος 3986, 4024), που συνιστά απόλυση χωρίς αποζημίωση και θωράκιση του καθεστώτος της μονιμότητας των δημοσίων υπαλλήλων στα πλαίσια μιας εθνικής διαβούλευσης για την αναδιοργάνωσης της δημόσιας διοίκησης (νόμος 4024).

Αναθεώρηση της νομοθεσίας που αφορά στις ομαδικές απολύσεις με αυξημένα προστατευτικά (προληπτικά και θεραπευτικά) μέτρα προς όφελος των εργαζομένων και της απασχόλησης σε κλαδικό και τοπικό επίπεδο.

Β.Β.10. Μαθητεία, σύμβασης πρώτης απασχόλησης, εργασίας των νέων

Κατάργηση όλων των ρυθμίσεων που επιφυλάσσουν δυσμενή μεταχείριση σε βάρος των εργαζομένων στην βάση της ηλικίας τους ή/και της προϋπηρεσίας τους (νόμοι 3845, 3863, 3986, 4046).

Β.Γ. ΑΔΗΛΩΤΗ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ

Θέσπιση ειδικής νομοθεσίας για τον ορισμό, την εξακρίβωση και την πάταξη του φαινομένου της αδήλωτης και κυρίως της ανασφάλιστης εργασίας σε συνδυασμό με την συνολική αναμόρφωση του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης. Ρύθμιση των επιμέρους ζητημάτων της απασχόλησης των μεταναστών εργαζομένων στα πλαίσια διαβούλευσης με τις ενώσεις των μεταναστών και τα εργατικά συνδικάτα στην βάση της αρχής της ίσης μεταχείρισης και της αντιμετώπισης της αδήλωτης απασχόλησης εν γένει.

Κατάργηση των διατάξεων (ιδίως νόμος 3996) οι οποίες στο όνομα της πάταξης της αδήλωτης εργασίας προβλέπουν αφενός, την μείωση του έμμεσου μισθολογικού κόστους και αφετέρου, την θέσπιση της κάρτας εργασίας με απρόβλεπτες συνέπειες για τις θεμελιώδεις ελευθερίες των εργαζομένων.

Απόστολος Καψάλης

REDNotebook

4 Ιουνίου 2012 - 11:38 πμ | Απόστολος Καψάλης